ฐานข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี

ชื่อสมุนไพร	ว่านหอมแดง
ชื่ออื่นๆ	ว่านไก่แดง ว่านข้าว ว่านหมาก (เหนือ) ว่านเพลาะ (เชียงใหม่) หอมแดง(กลาง)
ชื่อวิทยาศาสตร์	Eleutherine palmifolia (L.) Merr.
ชื่อพ้อง	Eleutherine amaricana
ชื่อวงศ์	Iridaceae

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
พืชล้มลุก หัวใต้ดินรูปไข่ยาว เปลือกหุ้มหัวสีแดง ทรงกระสวย มีลักษณะคล้ายหัวหอม แต่ใบเกล็ดที่หุ้มหัวหนา แข็งกว่า มีสีแดงเข้มอมม่วง ลำต้นที่อยู่เหนือดินตั้งขึ้น โค้ง หรือเอนนอนแต่ปลายโค้งขึ้น ใบ แทงขึ้นมาจากพื้นดิน รูปหอก จีบซ้อนกันคล้ายพัด กว้าง 1-2.5 เซนติเมตร ยาว 25-60 เซนติเมตร ปลายใบแหลม โคนใบแคบ ขอบใบเรียบ ขนเกลี้ยง ใบที่ออกตามลำต้นมีขนาดเล็ก ดอกออกเป็นช่อ กลีบสีขาวรูปช้อน ก้านช่อยาว 2.5-4 เซนติเมตร ตั้งตรง หรือกางออก มักจะโค้ง กาบหุ้มดอกมี 2-10 อัน ซ้อนกันอยู่ที่ง่ามใบใกล้ยอด ยาว 12-16 มิลลิเมตร สีเขียว ดอกมีจำนวน 4-10 ดอก ก้านดอกยาว 1-1.5 เซนติเมตร ถูกกาบหุ้มดอกหุ้มไว้ ดอกสีขาว มี 6 กลีบ กว้าง 1.5-3.5 เซนติเมตร รูปขอบขนาน รูปไข่กลับ หรือรูปช้อน เรียงเป็น 2 วง กลีบที่อยู่วงในมีขนาดเล็กกว่ากลีบวงนอก เกสรเพศผู้มี 3 อัน สีเหลืองสด ติดอยู่ที่โคนกลีบดอก ก้านเกสรไม่ติดกัน อับเรณูตั้งขึ้น รังไข่รูปรี ก้านเกสรเพศเมียสีเหลืองแยกเป็นแขนงสั้นๆ 3 แขนง ผล รูปขอบขนาน หัวตัด มี 3 ช่อง เมล็ดรูปรี อัดกันแน่น พบตามป่าดิบราบต่ำ

ลักษณะวิสัย

ลำต้น และ ใบ

ลำต้น (หัวใต้ดิน)

ช่อดอก

ดอก

เครื่องยา

สรรพคุณ
ตำรายาไทย ใช้ หัว มีรสร้อน มีสรรพคุณขับลมในกระเพาะอาหารและลำไส้ หรือตำผสมกับเหง้าเปราะหอมสุมหัวเด็ก แก้หวัดคัดจมูกในเด็ก เป็นยาขับปัสสาวะ ยาระบาย ทำให้อาเจียน แก้บิด และอาการอักเสบของริดสีดวงทวาร น้ำยาที่ได้จาหัวใต้ดินใช้ทาบาดแผล แมลงกัดต่อย บดเป็นผงทาแก้ปวดท้อง

ข้อมูลเครื่องยา : phar.ubu.ac.th/herb-thaicrudedrug/

ตัวอย่างพรรณไม้แห้ง : phar.ubu.ac.th/herb-thaiherbarium/

ว่านหอมแดง

ว่านหอมแดง