จันอินจันโอ

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
             ไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ สูงได้ถึง 20 เมตร ลำต้นตรง เปลือกสีดำ มีรูอากาศขนาดเล็กกระจายอยู่ทั่วไป สลับกับร่องตื้นตามยาว เนื้อไม้สีขาวนวล เรือนยอดเป็นพุ่มหนา ยอดอ่อนมีขนอุยสีน้ำตาลปกคลุม ตามส่วนต่างๆมีขนสีน้ำตาลแดง ร่วงหลุดง่ายปกคลุม ใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปขอบขนานหรือรูปวงรี กว้าง 2.5-3 เซนติเมตร ยาว 7-10 เซนติเมตร โคนใบมนสอบแคบ ปลายใบสอบทู่ หรือแหลม ขอบใบเรียบ ใบเรียบเป็นมันลื่น สีเขียวเข้ม ท้องใบเรียบ สีอ่อนกว่า เนื้อใบบางมัน ใบอ่อนมีขนสีแดงคลุม ดอกแยกเพศคนละดอก อยู่บนต้นเดียวกัน ดอกตัวผู้เป็นช่อเล็กๆ ช่อหนึ่งมีประมาณ 3 ดอก มีกลิ่นหอม กลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นรูปคนโท สีขาวนวล เกสรเพศผู้มี 14-18 อัน ดอกตัวเมียเป็นดอกเดี่ยว กลีบเลี้ยงและกลีบดอกลักษณะคล้ายกับดอกตัวผู้แต่มีขนาดใหญ่กว่า ดอกเพศเมียออกเดี่ยวๆตามกิ่งเล็กๆ กลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นหลอดสั้นๆ รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ เกสรเพศผู้ฝ่อ มี 9 อัน กลีบเลี้ยงมี 4-5 กลีบ โคนเชื่อมติดกันเป็นรูปเหยือกน้ำ ยาว 4-6 มิลลิเมตร ปลายแยกเป็น 5 แฉก กลีบดอกสีน้ำตาลอ่อน เชื่อมกันเป็นรูปคนโท ส่วนหลอดกลีบยาว 5-7 มิลลิเมตร ปลายแยกเป็น 5 แฉก ยาว 1-2 มิลลิเมตร ก้านดอกยาว 7-10 มิลลิเมตร มีขนอุยสีน้ำตาลปกคลุม ผลสด แบบเบอร์รี ขนาด 3-5 เซนติเมตร x 2-3 เซนติเมตร มีสองรูปร่างคือทรงกลมแป้น ผิวเกลี้ยง เรียกว่าลูกจัน และทรงกลมเรียกว่าลูกอิน มีสีเขียวสด ผิวผลเรียบ เมื่อสุกสีเหลือง มีกลิ่นหอมรับประทานได้ กลีบเลี้ยงที่ไม่เชื่อมติดกันยังคงติดอยู่ที่บริเวณจุกผล 6 กลีบ  เมล็ดกลมรี สีน้ำตาล มี 3-4 เมล็ด ผลดิบอ่อน ใช้ต้มจิ้มน้ำพริก เป็นผักได้ พบตามป่าโปร่ง ป่าดงดิบทั่วไป

 

ลักษณะวิสัย

ใบ

ดอก

ผล

ผลสุก

ผล และ เมล็ด

สรรพคุณ    
              ตำรายาไทยและยาพื้นบ้าน  ใช้  แก่นและเนื้อไม้ รสขมหวาน บำรุงประสาท บำรุงกำลัง บำรุงผิว บำรุงเนื้อหนังให้สดชื่น แก้ร้อนในกระหายน้ำ แก้ไข้ตัวร้อน แก้ตับปอดและดีพิการ แก้เหงื่อตกหนัก ขับพยาธิ แก่นผสมรวมกับสมุนไพรอื่น ต้มน้ำดื่ม แก้ไข้ ผลแก่ รสฝาดหวาน แก้อาการนอนไม่หลับ กระวนกระวาย ท้องเสีย บำรุงประสาท เป็นยาบำรุงกำลัง

ตัวอย่างพรรณไม้แห้ง : phar.ubu.ac.th/herb-thaiherbarium/