ฐานข้อมูลเครื่องยาไทย

ดอกมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางราว 5-10 เซนติเมตร กลีบดอกสีขาว มี 5 กลีบ ซ้อนกัน รูปไข่กลับกว้าง ปลายบานและเว้า

หัวใต้ดินขนาดใหญ่ สีน้ำตาล มีอายุอยู่ได้นานหลายปี หัวบุกมีลักษณะค่อนข้างกลม มีขนาดใหญ่ เส้นผ่าศูนย์กลางตั้งแต่ 15 เซนติเมตรขึ้นไป หัวสีน้ำตาล ผิวขรุขระ เนื้อในหัวสีชมพูสด เหลืองอมชมพู หรือขาวเหลือง

ดอกเดี่ยว สีกลีบดอกจะเผื่อนระหว่างสีขาวคราม และสีชมพูอ่อน ดอกที่อบแห้งแล้วมีสีกลีบน้ำตาลอมชมพู ดอกบานจะแผ่เป็นรูปถ้วย

ดอกสีขาว เมื่ออบแห้งแล้วมีสีน้ำตาล กลีบเลี้ยง ยาว 4-5 เซนติเมตร มีกลีบดอก 19 กลีบ รูปหอกกลับ ชั้นเกสรตัวผู้มีลักษณะแบน 60 อัน

ไม้เลื้อย เนื้อแข็ง ไม่มีขน ยาวถึง 15 เมตร เส้นผ่านศูนย์กลาง 1-2 เซนติเมตร ผิวนอกสีน้ำตาล เนื้อในสีเทาแกมเหลือง

ใบเดี่ยวเรียงตรงข้ามกันเป็นคู่ หรือออกใบเดียว ผิวเรียบ ใบอวบน้ำ มีรูปร่างคล้ายถุง กว้าง 2-2.5 เซนติเมตร ยาว 5-12 เซนติเมตร จะแบนเป็นเหลี่ยม

เมล็ดรูปไข่หรือรูปรี แข็ง สีดำ หรือน้ำตาลเข้ม เป็นมัน ขนาดกว้าง 3-6 มม. ยาว 1 ซม. ในผลหนึ่งมีประมาณ 50-60 เมล็ด เนื้อในเมล็ดสีขาว เมล็ดมีรสเมา มัน

รากอากาศ รากเล็ก เป็นเส้นสีน้ำตาล กลมๆ ยาวเหมือนเส้นลวดย้อยลงมาจากต้น รากอากาศขนาดใหญ่จะมีเนื้อไม้ รสจืด ฝาด

เมล็ดรูปกรวย รูปร่างเรียวๆ ปลายตัด มีเส้นสีดำตามยาวรอบเมล็ด รสขม

ผลเป็นผลแห้ง รูปไข่ ตรงกลางป่องมาก มีสีน้ำตาล ขนาดกว้าง 0.7-1.4 มิลลิเมตร ยาว 2.0-2.8 มิลลิเมตร

ผงแห้ง รูปไข่ คล้ายตาตั๊กแตน ด้านข้างแบน ไม่มีขน ขนาดกว้างประมาณ 2-3 มิลลิเมตร ยาวประมาณ 3-4 มิลลิเมตร ผิวเรียบ ผลแห้งแยกเป็น 2 ส่วน

เมล็ดแก่แห้ง มีสีน้ำตาลแดง หรือแดงอมน้ำตาล ขนาดเล็ก กว้าง 1-1.4 มิลลิเมตร ยาว 2.5-2.8 มิลลิเมตร รูปไข่

เมล็ดรูปสามเหลี่ยม ถึงห้าเหลี่ยม สีดำ เนื้อในสีขาว ขนาดกว้าง 1.4-1.8 มิลลิเมตร ยาว 2.5-3.0 มิลลิเมตร

ผลแห้ง รูปขอบขนาน ด้านข้างค่อนข้างแบน ไม่มีขน ผิวเรียบ เมล็ดหรือซีกผลมีลักษณะด้านนอกนูน ด้านในที่ประกบกันของเมล็ดหรือด้านแนวเชื่อมค่อนข้างแบนหรือเว้าเล็กน้อย

ผลแห้ง รูปยาวรี สีน้ำตาล กว้าง 1.3-2.0 มิลลิเมตร ยาว 4.5-6.7 มิลลิเมตร เมื่อแก่แตก แบ่งเป็น 2 ซีก แต่ละซีกมี 1 เมล็ด

เมล็ดรูปไข่หรือรูปรี แบนคล้ายเรือ ลักษณะด้านนอกนูนด้านในเว้า ผิวมัน ลื่น เรียบไม่มีขน มีสีน้ำตาล หรือน้ำตาลอมชมพู

ไม้เถา เนื้อแข็ง เถากลม เปลือกเถาเรียบ เปลือกมีผิวบางๆสีแดงเข้มหุ้มอยู่ เถาแก่เปลือกหนาสีดำ เมื่อเถาแก่เปลือกจะหลุดลอกออกเป็นแผ่น

เถาแก่ ไม้เนื้อแข้ง เปลือกสีน้ำตาลเข้มอมดำ เปลือกเถาเรียบ เหนียว เถาใหญ่มักจะบิด เนื้อไม้สีออกน้ำตาลอ่อนๆ มีวงสีน้ำตาลไหม้ เนื้อไม้ รสเฝื่อน เอียน

เมล็ดกลมแบนคล้ายกระดุม มี 4-15 เมล็ด ยาว 1.5-2.2 เซนติเมตร หนา 5-15 มิลลิเมตร มักพบด้านหนึ่งนูน อีกด้านหนึ่งเว้า หรือเว้าทั้ง 2 ด้าน

ลำต้นเป็นข้อๆ ใบรูปขอบขนานปลายแหลม ใบยาวกว่าตะไคร้บ้าน ลักษณะของใบกว้าง 5-20 มิลลิเมตร ยาวประมาณ 50-100 เซนติเมตร แผ่นใบแคบ ยาว และนิ่มกว่าตะไคร้บ้าน